7. Formuleren uitgangsvragen
Tips
- Zorg dat bij elke uitgangsvraag het patiëntenperspectief waar mogelijk meegenomen wordt. Denk daarbij ook aan bijvoorbeeld begrijpelijke communicatie naar de patiënt (rol patiënt, beslismomenten, stopmomenten, communicatiemomenten tussen arts en patiënt, belasting voor de patiënt).
- Breng eventueel een of meerdere uitgangsvragen in die vanuit het patiëntenperspectief belangrijk zijn.
- Let bij de formulering en het bepalen van de belangrijkste uitgangsvragen op:
- Opname onderdelen van behandeling en zorg die belangrijk zijn voor patiënten.
- Opname onderdelen van behandeling en zorg die een knelpunt zijn voor patiënten.
- Aandacht voor hulp bij veranderingen in leefstijl die leiden tot vermindering van klachten.
- Aandacht voor behoefte aan informatie en steun bij patiënten en naasten.
- Aandacht voor behoefte aan informatie over samen beslissen als er meerdere behandelopties mogelijk zijn.
- Aandacht voor niet behandelen.
- Het feit dat alles zonder waardeoordeel is opgeschreven.
- Patiëntengroepen die speciale aandacht nodig hebben (bijvoorbeeld: kinderen, ouderen, verstandelijk gehandicapten, laaggeletterden, allochtonen).
- Is het nodig om het patiëntenperspectief bij een bepaald onderwerp extra te belichten? Stel dan voor om een uitgangsvraag met subvragen op te stellen waarbij deze verschillende perspectieven naar voren komen,
- Het komt voor dat de uitgangsvragen al voordat de patiëntenorganisatie betrokken wordt, zijn opgesteld. Ga na of in de opgestelde uitgangsvragen het patiëntenperspectief al voldoende is meegenomen. Is dat niet het geval, zoek dan zoveel mogelijk een oplossing samen met de werkgroep. Bij eventuele problemen ten aanzien van patiëntenparticipatie wordt zoveel mogelijk een oplossing door de werkgroep gezocht. De procesbegeleider informeert indien nodig de initiatiefnemende Wetenschappelijke Vereniging. Als er meer ondersteuning gewenst is om tot een goede oplossing te komen, kan dit worden gevraagd aan de Federatie () of de Patiëntenfederatie ().
- Ga na welke uitgangsvragen zeer belangrijk zijn vanuit patiëntenperspectief. Deze kunt u tijdens het schrijven van de conceptteksten meelezen en becommentariëren. De overige teksten kunt u in een later stadium doornemen.
- In de bijlage vindt u voorbeelden van uitgangsvragen (PICO’s).
Beschrijving
Uitgangsvragen kunnen betrekking hebben op allerlei onderwerpen, zoals: ontstaan van de aandoening (etiologie), voorkomen van de aandoening (preventie), stellen van de diagnose, onderzoek en behandeling, prognose en organisatie van zorg (wie doet wat en wanneer). Ook wordt met patiëntenvertegenwoordigers besproken of er aparte uitgangsvragen moeten komen die van belang zijn vanuit patiëntenperspectief. De uitgangsvragen beschrijven zo specifiek mogelijk over wie de uitgangsvraag gaat en wat de belangrijkste uitkomstmaten* zijn.
Per uitgangsvraag wordt gekeken hoe deze het beste kan worden beantwoord. Dit gebeurt in principe door een aanbeveling, die gebaseerd is op wetenschappelijke kennis, expertise van zorgverleners en waarden en voorkeuren van zorgvragers. Maar de uitgangsvraag kan ook worden beantwoord door zelf kennis te verzamelen op een verantwoorde en systematische manier (bijvoorbeeld door vragenlijstonderzoek). Of, wanneer dit ontbreekt of wanneer er tegenstrijdige uitspraken zijn, door het maken van heldere afspraken.
De werkgroep bepaalt de volgorde van belangrijkheid voor de uitgangsvragen en selecteert de meest belangrijke uitgangsvragen.